کارشناس مسئول ثبت گروههای نمایشی اداره کل هنرهای نمایشی در گفتوگو با ایران تئاتر در ارتباط با سامانه ثبت گروههای نمایشی اظهار کرد: قرار بود طبق روالی که سامانه ثبت گروههای نمایشی هر دو سال بازگشایی میشد، امسال هم این اتفاق بیفتد. اما تاخیری در این ارتباط پیش آمده که به هیچ عنوان نباید مسئولیتناپذیری یا بیبرنامگی در اداره کل هنرهای نمایشی در این عرصه تلقی شود؛ بلکه بر عکس این تاخیر به دلیل تدبیرهایی است که در جهت بهبود وضعیت ثبت گروهها اندیشیده شده است.
او در ادامه در همین ارتباط افزود: واقعیت این است که در این سالها آسیبی در این زمینه را شاهد بودیم؛ به این ترتیب که برخی استانها به سمت کار آماری صرف در ثبت گروهها میرفتند. اما از آنجا که اداره کل هنرهای نمایشی برای ثبت گروهها برنامه دارد و به سرنوشت و فعالیت آنها اهمیت میدهد، قصد دارد تا نظارت به معنای مثبت آن را بر عملکرد گروههای نمایشی داشته باشد. گروهها بر اساس آیین نامه ثبت میبایست هر سال حداقل یک اجرای عمومی را در استان خودشان روی صحنه ببرند. بر این اساس، برنامه پیش روی اداره کل هنرهای نمایشی این بوده که از رویکرد کمی به سمت رویکرد کیفی حرکت شود و عملکرد تولیدات جدید و اجرای عمومی تئاتر گروههای ثبت شده را مورد سنجش قرار دهد و بر اساس این سنجش، در صورت فعال بودن گروه ها امکان ثبت گروههای جدید را به شهرستانهای متقاضی بدهد.
کارشناس مسئول ثبت گروههای نمایشی در ادامه سخنانش نیز خاطرنشان کرد: در حال حاضر 810 گروه در کل کشور در سامانه ثبت و پروانه فعالیت گرفته اند. ولی واقعیت این است که اگر بخواهیم نگاه کارشناسانه و دلسوزانه داشته باشیم، باید اذعان کنیم تعداد تولیدات جدید که هر سال در حوزه استان ها روی صحنه رفته با این تعداد همخوانی ندارد. بنابراین باید از نگاه آماری صرف که اساساً رویکردی غلط است پرهیز کنیم؛ چرا که هدف اصلی از ثبت گروهها در نهایت تولید و اجرای عمومی تئاتر، همچنین افزودن به شمار تماشاگران تئاتر در سراسر کشور است. به این ترتیب است که شاهد یک کار فرهنگی ارزشمند خواهیم بود که قطعاً تأثیر اخلاقی و اندیشه ای خود را بر جامعه خواهد گذاشت. در غیر این صورت تنها یک کار آماری صرف را پیش رو خواهیم داشت که نتیجه روشنی نخواهد داشت و نخواهیم توانست پاسخگوی مطالبات هنرمندانی باشیم که زیر این چتر گرد آمدهاند. در این سال ها برخی از استانها تلاش کردهاند تا با ثبت گروههای بیشتر بودجه بیشتری را جذب کنند اما در این سازوکار گروههایی هم در سامانه ثبت میشدند که عملاً فعالیت و تولید اثر جدید نداشتند؛ که این آسیب حتی از سوی خود همکاران ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمنهای شهرستانها در ارتباطاتی که با ما داشتند، یادآوری میشد. بر این اساس به نظر میرسید نوعی غربالگری لازم است تا گروههای ما واقعی شوند. بنابراین قصد داریم تا سویۀ کیفی رویکردها نیز از این پس بیشتر و دقیق تر مورد توجه قرار بگیرد.
ایرجی در ادامه سخنانش در خصوص ساز و کار دست یافتن به این رویکرد نیز بیان کرد: در این راستا طرحی را از چند سال پیش آماده کردهام که مورد موافقت آقای شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی قرار گرفته است. در این طرح سامانه ثبت گروههای نمایشی بازمهندسی شده و تحولی اساسی در آن صورت گرفته تا به یک سامانه جامع ثبت گروههای نمایش ایران در سطح کشوری دست پیدا کنیم که تنها حوزه شهرستان را پوشش نمیدهد و این باز مهندسی شامل گروههای حرفه ای شهر تهران هم بشود. در این طرح حتی پیش بینی ثبت گروههای تئاتر خیابانی، همچنین گروههای تعزیه و تئاتر آزاد و دیگر اشکال گروه های هنرهای نمایشی هم انجام شده است. این سایت بنا است کاملاً هوشمند و در فضای مجازی تعریف شود؛ چرا که ضرورت زمانه ایجاب میکند که از بایگانی کاغذی که هم هزینه و زمانبر و هم به شدت آسیب پذیر است دور شویم.
او در همین زمینه تصریح کرد: در این سامانه برای شهرستانها سه رده کارتابل بررسی تدارک دیده شده و متقاضیان بر اساس ردههای تعریف شده و پس از احراز هویت، سوابق معتبر فعالیت گروه را ثبت و بارگذاری خواهند کرد. در ادامه رئیس انجمن هنرهای نمایشی هر استان این سوابق فعالیت حرفه ای تئاتر را بررسی و چنانچه مورد تأیید بود به اداره کل ارشاد استان منتقل میکند. این اطلاعات نهایتاً به کارتابل اداره کل هنرهای نمایشی خواهد آمد و توسط کارشناس و مدیر سامانه مدارک و بارگذاریها مورد بررسی قرار میگیرد و در نهایت مدیر کل هنرهای نمایشی تأیید نهایی را در این خصوص اعمال خواهد کرد. در سامانه جدید پیش بینی شده تا در مرحله نهایی با دریافت شماره ثبت، پی دی اف پروانه فعالیت گروهها نیز از طریق همین سامانه قابل دریافت و صدور باشد.
کارشناس مسئول ثبت گروههای نمایشی در ادامه در خصوص زمان بهره برداری از این سامانه گفت: بر اساس موافقت مدیرکل هنرهای نمایشی و تأمین اعتبار این طرح از سوی انجمن هنرهای نمایشی ایران برنامه ریزی شده در نیمۀ اول شهریور ماه این سامانه در نشستی با نمایندگان استانها رونمایی و معرفی شود. در ادامه این سامانه در بازه زمانی یک ماهه مرحله آزمایشی را پشت سر خواهد گذاشت و در مهر ماه استفادۀ همگانی آن امکان پذیر خواهد شد. این سامانه در فازهای مختلف ثبت و تمدید مجوز فعالیت گروهها را انجام خواهد داد. همچنین چنانچه گروهها بنا بر ضرورتی موجه قصد تغییراتی در هسته مرکزی هیات مدیره را داشته باشند در همین سامانه اتفاق خواهد افتاد و همچنین جابه جایی رده گروهها نیز در این سامانه پیش بینی شده است. برای رسیدن به عملکردی صحیح تر که نتیجهاش تولید واقعی تئاتر و اجرای عمومی بیشتر نمایش است، تلاش کردهایم تا به بانکهای مختلفی متصل شویم. مهمترین بانکی که در این زمینه باید به آن اشاره کرد درگاه ایران تئاتر به ویژه درگاههای تئاتر استانی است. بر این اساس در این سامانه اعتبارسنجی و صحت اظهارات گروهها در خصوص فعالیتهایشان از طریق درج لینک خبرهای مرتبط به اجراها ی عمومی در درگاه تئاتر استانیشان صورت خواهد گرفت و سند فعالیت گروهها خواهد بود. به این ترتیب دیگر نیازی به ارائه بروشور یا نامه تأیید ادارات استانی نخواهد بود که بر این اساس در هر لحظه امکان رصد فعالیتهای گروههای نمایشی برای هر ردۀ مدیریتی و به هر صورت آماری امکان پذیر خواهد بود.
ایرجی همچنین در پایان سخنانش در این زمینه گفت: خواهشم از دوستان و هنرمندان تئاتری در سراسر کشور این است که صبوری و شکیبایی داشته باشند تا طرح بازمهندسی سامانه ثبت گروههای نمایش ایران در زمانی که پیش بینی شده به بهره برداری برسد و سامانه ای ماندگار، پاسخگو و توانمند در زمینۀ ثبت، تمدید، پژوهش و آمار در حوزۀ تئاتر به ثمر بنشیند.